Η ΕΦΕΕ (Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδας) ιδρύθηκε το 1963 με σκοπό να υπάρχει ένα όργανο το οποίο θα εκφράζει όλους τους φοιτητές και μάλιστα σε μια περίοδο εξαιρετικά δυσχερή για τους κοινωνικούς αγώνες. Από τις εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους (εκτός από την περίοδο της δικτατορίας) προέκυπταν οι αντιπρόσωποι για το πανσπουδαστικό συνέδριο, στο οποίο συζητούνταν τα ζητήματα των φοιτητών και στο τέλος κάθε συνεδρίου εκλεγόταν το Κεντρικό Συμβούλιο της ΕΦΕΕ. Η ΕΦΕΕ έπαιζε κομβικό ρόλο στην πολιτική ζωή ακόμα και σε εκείνες τις περιόδους, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μεγάλη διαδήλωση για τα Ιουλιανά στην οποία δολοφονήθηκε ο Σωτήρης Πέτρουλας. Αλλά και αργότερα όπου μπορούσε να παρεμβαίνει και να προβάλλει τα φοιτητικά αιτήματα και με θεσμικό ρόλο στα κέντρα λήψης των αποφάσεων
Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και με τη ΔΑΠ να κυριαρχεί πλέον στις φοιτητικές εκλογές, η λειτουργία της ΕΦΕΕ άρχισε να απονεκρώνεται. Το 1995 διεξήχθη το τελευταίο πανσπουδαστικό συνέδριο. Από εκεί και πέρα με ευθύνη κυρίως της νεολαίας ΠΑΣΟΚ, την οποία δεν ευνοούσαν τα εκλογικά αποτελέσματα, σταμάτησαν να συγκαλούνται πανσπουδαστικά συνέδρια και η ΕΦΕΕ δεν ξαναλειτούργησε με την εξαίρεση τον καθορισμό της ημερομηνίας των φοιτητικών εκλογών, η οποία όμως ουσιαστικά λειτουργεί σε πλαίσιο διαπαραταξιακής συνάντησης και όχι οργάνου. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα για τις ευθύνες της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ είναι ότι το 2001, στην τελευταία απόπειρα σύγκλισης πανσπουδαστικού συνεδρίου, έβαλαν συνέδριο Νεολαίας ΠΑΣΟΚ τις ίδιες ημερομηνίες και φυσικά δεν προσήλθαν, σπάζοντας την απαρτία (Πρέπει να προσέλθουν το 80% των συνέδρων με βάση το ισχύον καταστατικό)
Το ΔΑΡΑΣ από την ίδρυσή του διεκδικούσε την ανασυγκρότηση της ΕΦΕΕ, μάλιστα η κεντρική προεκλογική εκδήλωση την τελευταία χρονιά πριν την έξαρση του φοιτητικού κινήματος, το 2005, ήταν αφιερωμένη σε αυτό το ζήτημα. Αυτό πρέπει να συνεχίσουμε να κάνουμε με ακόμα εντονότερο τρόπο σήμερα όπου η ανάγκη επανίδρυσης και λειτουργίας της ΕΦΕΕ είναι επιτακτικότερη από ποτέ.
Γιατί ΕΦΕΕ?
Η μη ύπαρξη κεντρικής πολιτικής διαδικασίας στην οποία θα εκτίθενται και θα αντιπαρατίθενται οι πολιτικές απόψεις έχει οδηγήσει τους περισσότερους φοιτητικούς συλλόγους στην Ελλάδα σε μια κατάσταση όπου κυριαρχούν οι μηχανισμοί, η πολιτική συζήτηση περιορίζεται στο ελάχιστο κάτι που φυσικά ευνοεί τις κυρίαρχες παρατάξεις του δικομματισμού, οι οποίες επιχειρούν –και το καταφέρνουν σε σημαντικό βαθμό- να μετατρέψουν το συνδικαλισμό σε πελατειακή σχέση μεταξύ παρατάξεων και φοιτητών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητικών συλλόγων δε λειτουργεί με την εξαίρεση των φοιτητικών εξάρσεων. Από το 1991 μέχρι το 2001 (κίνημα ΑΕΙ – ΤΕΙ) και από εκεί μέχρι το 2006 οι φοιτητικοί σύλλογοι δε συζητούσαν πολιτικά και δεν έπαιρναν αποφάσεις. Ακόμα και σύλλογοι που σήμερα λειτουργούν, το προηγούμενο διάστημα έκαναν 2 συνελεύσεις το χρόνο. Αυτό το φαινόμενο συναντάται συνεχώς στις μορφές οργάνωσης των κινημάτων, όταν αυτές δε συναρθρώνουν την άμεση και την έμμεση δημοκρατία. Αρκεί να θυμηθούμε την κριτική της Ρόζας Λούξεμπουργκ στη ρώσικη επανάσταση ότι όταν καταπνίγεται η πολιτική ζωή σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο μαραζώνουν και οι δομές της άμεσης δημοκρατίας. Και μάλιστα σε μία τελείως διαφορετική κατάσταση με κυριαρχία της αριστεράς και την πλειοψηφία της κοινωνίας να συμμετέχει στις μορφές άμεσης δημοκρατίας! Οι αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες (γενικές συνελέυσεις των συλλόγων) είναι ασφαιρες πολιτικά όσο δεν απαντούν και στα κεντρικά διακυβεύματα, όταν μένουν απλώς προσκολλημένες στην ξερή διαχείριση της καθημερινότητας, χωρίς συντονισμό και γενικό πολιτικό στόχο. Αυτό που είναι σημαντικό να κατανοήσουμε είναι ότι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία δεν είναι μια εφεύρεση της αστικής τάξης για την εξαπάτηση των από κάτω αλλά απαραίτητο συμπλήρωμα για τον συντοσνιμό των αυτοδιαχειριστικών, αμεσοδημοκρατικών εστιών. Γι αυτό το λόγο ο Μαρξ έδινε τόση σημασία στο καθολικό εκλογικό δικαίωμα. Να μην ξεχνάμε ότι οι αυτοδοαχειριστικές δομές όσο δεν συντονίζονται γεννούν επιμέρους και ανεξέλεγκτες γραφειοκρατίες οι οποίες εμφανίζονται ως δήθεν φυσικές ηγεσίες.
Είναι προφανές ότι σε περιόδους κινήματος όπου οι καταλήψεις έκαναν κεντρικό το εκπαιδευτικό ζήτημα, η συμμετοχή ήταν ευκολότερη και τα αντανακλαστικά του κόσμου διαφορετικά ώστε η ίδια η κίνησή του να εξασφαλίζει τη λειτουργία των συλλόγων σε ένα βαθμό. Αλλά εφόσον αντιλαμβανόμαστε ότι οι καταλήψεις δεν είναι το μόνο αποτελεσματικό μέσο πάλης και ότι θα πρέπει το φοιτητικό κίνημα να μπορεί να είναι διαρκές και να παίρνει κάθε φορά τη μορφή που αρμόζει στα αιτήματα και τις διαθέσεις των φοιτητών, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι θα υπάρχει διαρκής πολιτικοποίηση. Και είναι δεδομένο ότι είναι πολύ ευκολότερη η συγκρότηση αντιστάσεων αλλά και η έκφραση αιτημάτων σε πανελλαδικό και κεντρικό πολιτικό επίπεδο όταν υπάρχει η αντίστοιχη δομή στην οποία θα γίνει η πολιτική διαπάλη για να εκφραστούν. Διαφορετικά θα μπορούμε μόνο με τις καταλήψεις να κάνουμε κεντρικό ένα ζήτημα, ακόμα και σε περιόδους όπου οι αντοχές των φοιτητών είναι περιορισμένες, με αποτέλεσμα την ήττα του κινήματος. Μην ξεχνάμε ότι το αγροτικό κίνημα φέτος απέτυχε σε ένα βαθμό λόγω της αδυναμίας συγκρότησης σε πανελλαδικό επίπεδο με αποτέλεσμα να μην μπορούν να έχουν κοινά αιτήματα τα μπλόκα και η κυβέρνηση να μπορεί να τους αντιμετωπίζει πολύ ευκολότερα διασπασμένους.
Εξάλλου, σε όλες τις μορφές οργάνωσης των κινημάτων μπορεί να υπάρχει αμφίδρομη σχέση μεταξύ οργάνωσης βάσης και κεντρικού οργάνου. Ακόμα και υπό το σημερινό πολιτικό συσχετισμό η ΕΦΕΕ μπορεί να προκήρυσσε κινητοποιήσεις όπως έκανε επανειλημμένα όταν λειτουργούσε, καθώς ακόμα και οι καθεστωτικές δυνάμεις είναι αναγκασμένες να εναντιώνονται στις κυβερνητικές επιλογές που πλήττουν κατάφωρα τους φοιτητές και κάτω από την πίεση της αριστεράς, για να μη χάσουν τη συναίνεση που έχουν οικοδομήσει. Σήμερα η πλειοψηφία της ΕΦΕΕ θα τασσόταν ενάντια στις αναδιαρθρώσεις εκτός αν η ΠΑΣΠ επέλεγε να συνταχθεί με τη ΔΑΠ και να υπερασπίζεται την αναθεώρηση του άρθρου 16 και το νέο νόμο πλαίσιο, με προφανές κόστος για την επιρροή της στους φοιτητές. Δεν είναι λίγες εξάλλου οι φορές που τα διοικητικά συμβούλια παίρνουν αγωνιστικές αποφάσεις όταν αδυνατούν να το κάνουν οι σύλλογοι.
Σε πολλές χώρες της υπόλοιπης Ευρώπης όπου υφίστανται ακόμα αντιστάσεις στα πανεπιστήμια (Ιταλία, Γαλλία) προκηρύσσονται κινητοποιήσεις από τις φοιτητικές ενώσεις οι οποίες προφανώς αρχικά προτείνονται από την αριστερά και στη συνέχεια αποφασίζονται στους συλλόγους, με αποτέλεσμα μαζικότατες πορείες οι οποίες παράγουν και πολιτικά αποτελέσματα.
Παράλληλα η ύπαρξη κεντρικής πολιτικής λειτουργίας στην οποία θα παίζει ρόλο η ψήφος του φοιτητή θα πολιτικοποιηθεί περισσότερο και η διαδικασία των φοιτητικών εκλογών, καθώς ο φοιτητής θα έχει μεγαλύτερη συναίσθηση της πολιτικής σημασίας της ψήφου του. Ταυτόχρονα, εάν οι παρατάξεις του δικομματισμού ήταν αναγκασμένες να τοποθετούνται σε πανελλαδική διαδικασία, δε θα μπορούσαν να αποποιούνται των ευθυνών τους για το τι κάνουν σε άλλες σχολές , όπως γίνεται σήμερα. Πέραν αυτού η μη ύπαρξη κεντρικού ελέγχου ευνοεί τους ισχυρούς στους συλλόγους οι οποίοι δε διστάζουν να ποδοπατούν τη δημοκρατία ακόμα και των εκλογικών αναμετρήσεων (έλλειψη παραβάν στην ΑΣΟΕΕ, αλλοίωση αποτελεσμάτων στο πολιτικό της Νομικής, δικτατορία ΔΑΠ στα ΤΕΦΑΑ).
Εμείς, επομένως, μιλάμε για ανασύσταση της ΕΦΕΕ ακριβώς γιατί θέλουμε να λειτουργήσουν ξανά και σε διαρκή βάση οι φοιτητικοί σύλλογοι σε όλη την Ελλάδα. Γιατί, πέραν των προηγούμενων, σήμερα ακόμα και τα πιο απλά αιτήματα που διατυπώνονται σε επίπεδο σχολών και παρά τη δική μας προσπάθεια δεν τα θέτουν οι φοιτητικοί σύλλογοι αλλά συνήθως η ΔΑΠ και η ΠΑΣΠ απευθείας στις διοικήσεις για να κερδίζουν ψήφους «το ζητήσατε - το πετύχαμε».
Φυσικά δεν αποθεώνουμε τις δομές για να θεωρούμε ότι η ύπαρξή τους θα λύσει όλα τα προβλήματα, εξάλλου από μόνη της η ύπαρξη τριτοβάθμιου οργάνου δεν το έχει καταφέρει πουθενά και χρειάζεται μεγάλος αγώνας για να αλλάξουν οι συσχετισμοί στους φοιτητικούς συλλόγους. Όμως, η ύπαρξη και η λειτουργία της ΕΦΕΕ θα διευκόλυνε προς αυτή την κατεύθυνση. Ούτε διαγράφουμε την αναγκαιότητα να δημιουργούνται και ειδικά από τα κάτω όργανα συντονισμού σε περιόδους όπου οι αποφάσεις των συλλόγων ξεπερνούν τη βούληση της πλειοψηφίας της ΕΦΕΕ και υιοθετούν ριζοσπαστικές μορφές αγώνα (συντονιστικά γενικών συνελέυσεων καταλήψεων πχ).
Η στάση των άλλων παρατάξεων
Η ΔΑΠ διατείνεται εδώ και χρόνια ότι θέλει τη διεξαγωγή του πανσπουδαστικό συνεδρίου, αλλά παρά την τεράστια επιρροή της στους φοιτητικούς συλλόγους, δεν προσπαθεί να κάνει τίποτα για αυτό. Γενικά και τη ΔΑΠ και τη Νέα Δημοκρατία, ειδικά σήμερα που είναι κυβέρνηση τη συμφέρει να μιλά εξ ονόματος των φοιτητών, ως η πρώτη παράταξη. Πάντα μετά τις φοιτητικές εκλογές τα τελευταία χρόνια οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι δηλώνουν ότι αποτυπώθηκε η βούληση των φοιτητών, ηττήθηκαν οι μειοψηφίες κάτι που προφανώς δε θα μπορούσαν να λένε με την ύπαρξη ενός κεντρικού φοιτητικού οργάνου και ενός πανσπουδαστικού συνεδρίου που θα εναντιώνονταν στην κυβερνητική πολιτική. Ταυτόχρονα, όταν οι εκπρόσωποι της ΔΑΠ ερωτώνται στις γενικές συνελεύσεις για τη ΔΑΠ σε άλλες σχολές μιλούν ως ανεξάρτητοι. Δεν είναι τυχαίο ότι τόσα χρόνια ποτέ δεν αναφέρονται σε κεντρικό επίπεδο, αλλά ούτε και στις σχολές για τις ευθύνες της ΠΑΣΠ για την ανυπαρξία της ΕΦΕΕ, ενώ θα μπορούσε να αποτελεί επιχείρημα στη δικομματική διελκυστίνδα μέσα και έξω από τα πανεπιστήμια, ειδικά με το εκπαιδευτικό ζήτημα να κυριαρχεί.
Η ΠΑΣΠ αντίστοιχα είναι αυτή που φέρει την κυρίαρχη ευθύνη για τη μη σύγκλιση της ΕΦΕΕ καθώς την σαμποτάρισε το 2001 λόγω της πτώσης της επιρροής της τα τελευταία χρόνια στους φοιτητικούς συλλόγους. Είναι επομένως κωμικοτραγικό να μιλάει φέτος το ΠΑΣΟΚ δια στόματος Διαμαντοπούλου για ανασυγκρότηση της ΕΦΕΕ, τη στιγμή που έχουν κάνει τα πάντα για να μη συγκληθεί. Η πολεμική μας απέναντι στην ΠΑΣΠ θα πρέπει να είναι σφοδρή, ειδικά τώρα που επιχειρούν να εμφανιστούν ως οι σωτήρες της ΕΦΕΕ. Η διαρκής αναφορά στο πανσπουδαστικό του 2001 είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε. Γιατί μπορεί την περίοδο του ’95 να είχε συμμετάσχει και η ΕΑΑΚ στην προσπάθεια να σταματήσει η ΕΦΕΕ αλλά σήμερα ο μόνος που ευθύνεται και με βάση τους συσχετισμούς στα πανεπιστήμια είναι η ΠΑΣΠ. Αν η ΠΑΣΠ έμπαινε σε πανσπουδαστικό συνέδριο, η σύγκλησή του θα ήταν δεδομένη. Ταυτόχρονα η ΠΑΣΠ, λόγω των ομαδοποιήσεών της αλλά και του γεγονότος ότι θέλει να εμφανίζεται σε κάθε σχολή με την πολιτική που της αποφέρει περισσότερες ψήφους, δε θέλει να έχει κεντρική τοποθέτηση για κανένα ζήτημα. Αυτό έγκειται και στο ότι πιέζεται όταν προκύπτουν έντονα ερωτήματα (όπως με το άρθρο 16) γιατί έχει πείσει αρκετό κόσμο που τη στηρίζει ότι είναι η αριστερή απάντηση στη ΔΑΠ ειδικά σε σχολές που η παρουσία της αριστεράς είναι περιορισμένη.
Η ΠΚΣ έχει για την ΕΦΕΕ την ίδια αντίληψη που έχει για το κίνημα σε κάθε κοινωνικό χώρο. Μέχρι πέρυσι κάθε χρόνο κάποια στιγμή άρχιζε σε κάποιες σχολές να καλεί σε ΔΣ για εκπροσώπους για το πανσπουδαστικό συνέδριο, απλά για να μπορέσει να καρπωθεί τα οφέλη και να κατηγορεί τους πάντες ακόμα και εμάς ότι δε θέλουμε τη λειτουργία της ΕΦΕΕ επειδή δεν συμμετείχαμε σε αυτό που προσπαθούσε μόνη της να κάνει, ενώ κανονικά υπάρχει διαδικασία σύγκλισης της τεχνικής γραμματείας της ΕΦΕΕ η οποία βγάζει κεντρικά αποτελέσματα και στη συνέχεια μοιράζει τις κάρτες για το πανσπουδαστικό συνέδριο. Εγκαλούσε δε το δικομματισμό ότι θέλει να μη λειτουργεί η ΕΦΕΕ για να μη συγκροτούνται αντιστάσεις απέναντι στις πολιτικές του. Αλλά φέτος που αρχίζει και η ΟΝΝΕΔ και το ΠΑΣΟΚ να μιλούν για ΕΦΕΕ, αντί να τους εγκαλεί για τις ευθύνες τους, αρθρώνει μια αριστερίστικη τοποθέτηση ότι το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ θέλουν να λειτουργήσει η ΕΦΕΕ για να συντάσσεται με τα αντιλαϊκά μέτρα τους τώρα που έρχεται η κρίση και γι’ αυτό πρέπει να δημιουργηθεί διακριτός πόλος με επιτροπές αγώνα και τα ΔΣ που θα συμφωνούν με το πλαίσιό τους. Ό, τι ακριβώς δηλαδή λένε και για τη ΓΣΕΕ. Είναι χαρακτηριστικό άρθρο στον Οδηγητή του Ιανουαρίου που αποτυπώνει αυτή ακριβώς τη θέση. Θα πρέπει λοιπόν να είμαστε έτοιμοι να απαντάμε στην Πανσπουδαστική η οποία θα μας στοχοποιήσει το επόμενο διάστημα ενόψει φοιτητικών εκλογών αλλά και να τους εγκαλούμε για το ότι στην πραγματικότητα δε θέλουν να συγκροτηθεί η ΕΦΕΕ.
Η ΕΑΑΚ παρά τις εσωτερικές της αντιφάσεις τάσσεται κατά της διεξαγωγής πανσπουδαστικού συνεδρίου. Ένα επιχείρημα που αρθρώνουν έχει να κάνει με τη γραφειοκρατικοποίηση του φοιτητικού κινήματος και ότι αυτό θέλουν οι κυρίαρχοι. Αυτό προφανώς παραβλέπει την κατάσταση που επικρατεί στους συλλόγους τα τελευταία χρόνια, ενώ ταυτόχρονα θεωρεί ότι οι μορφές οργάνωσης έμμεσης δημοκρατίας, τις οποίες η αριστερά προωθεί από τη γέννησή της σε όλα τα κινήματα, είναι όπλο των αντιπάλων. Ένα δεύτερο επιχείρημα που συνδέεται με το πρώτο αφορά στην ανακοπή της ανόδου των αγώνων από την ΕΦΕΕ. Αυτό επίσης παραγνωρίζει τρία πράγματα: Ότι υπάρχουν τεράστιες χρονικές περίοδοι στις οποίες δε διεξάγονταν κινητοποιήσεις ενώ δεν υπήρχε ΕΦΕΕ, ότι έχουν υπάρξει κινήματα όπως το ’79 όπου οι καταλήψεις που πρότεινε η μειοψηφία της ΕΦΕΕ επικράτησαν στους συλλόγους, οι οποίοι θα είναι πάντα αυτοί που θα παίρνουν τις αποφάσεις, αλλά και ότι η αριστερά θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την ΕΦΕΕ για να προτείνει δράσεις σε περιόδους όπου η συντριπτική πλειοψηφία των συλλόγων δε λειτουργεί αλλά ακόμα και σε συλλόγους όπου η ριζοσπαστική αριστερά δεν έχει καν παρέμβαση. Εξάλλου αριστερή πολιτική δεν είναι η άρνηση αποτύπωσης των συσχετισμών, αλλά η προσπάθεια να αλλάξουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου